สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงประกอบพระราชกรณียกิจหลายประการ เช่น ด้านดนตรีไทย ทรงพระปรีชาสามมารถในการขับร้องเพลงและทรงปรรเลงดนตรีไทยได้หลายประเภท ด้านภาษาเเละวรรณคดี ทรงราชนิพนธ์วรรณกรรมร้อยเเก้ว ร้อยกรอง เเละงานแปลงานพระราชนิพนธ์ที่รู้จักแพ่รหลาย ได้เเก่ ย่ำแดนมังกร ผีเสื้อแก้วจอมแก่น แก้วจอมซน ดั่งดวงเเก้ว เป็นต้น ทั้งนี้ในงานพระราชนิพนธ์แต่ละเรื่อง พระองค์จะทรงใช้พระนามแฝงที่เเตกต่างกันไป เช่น ก้อนหิน แว่นเเเก้ว หนูน้อย เป็นต้น
นอกจากนี้ยังทรงประกอบพระกรณีกิจในด้านการศึกษา การพัฒนาสังคม โดยมีโครงการในพระพระราชดำริส่วนพระองค์หลายโครงการโดยมุ่งเน้นทางด้านการแก้ปัญหาการขาดสารอาหารของเด็กในท้องถิ่นทุรกันดารและพัฒนามาสู่การให้ความสำคัญทางด้านการศึกษาเพื่อการพัฒนาบุคคลอย่างสมบูรณ์